26 C
Tura

Dambeoni an·o dongani a·dokna chanchina nangani ong·a ine Skotong Minister agana

Must read

Shillong, Nov 9: Infant Mortality Rate (IMR) ba atchian ja·man sigipa bi·sarang aro Maternal Mortality Rate (MMR) ba an·o dongo sigipa ma·giparang a·doko bang·enganichi sorkarina namen chanchina nanganiko ong·atenga aro a·dokni pilak sanram biaprangkon namdapatana kakket kamrangko ka·atenga ine mijal Sombar salo Meghalaya-ni Skotong Minister Pa Conrad K. Sangma assembly-o aganaha.

Ia mamlani bidingo assembly tom·ao jinmana aganchakanio, “Ian nangchongmotgipa chanchiani a·ba ong·enga aro gimikni gitan iako nirokatna nanggipaba ong·a. IMR aro MMR iarangara an·seng-baljokani gimin ra·na nanggipasan ong·ja indiba iano me·chikrangni bil gnanganiko man·chape songsal aro tangka-paisani gitaba bak man·chapgipa ong·a,” ineba aganaha.

Batanggimin 2015 bilsio, an·o dongo sigiparang sak 211 ong·a, 2017 bilsio sak 197 ong·achim, indake ia bilsio da·odipet sak 61 mang siaha. IMR aro MMR-ni tang·dorikrikenganiara namen jajrengsona nangani ong·manchaa ineba janapaha.

An·seng-baljokaniko namdapatna, mongsongbate an·o donggipa ma·gipa aro bi·sa bakgitchakrangni sienganiko komiatna ine sorkari, iarangko nirikkiatna gita technology-ni bilko a·bachengataha.

“MOTHER ine dongipa app-ni dakchakanichi ma·giparang basako bi·sako an·pakgen uko nirikkiataniko a·bachengataha. Ia app-chin chinga a·dokoni sakanti an·o donggipa ma·giparangni gimin ma·sina gita man·aiengaha. Dingtangmancha simsakteaniko nanggipa ma·giparangni giminba chinga da·alo nirikkina gita man·engaha. Technology-ni bilko jakkalanichin, South West Garo Hills district-o chinga, 60-80 per cent-rangni gitade bi·sarangko hospitalrango atchichakatna man·engaha,” ine agane, technology application-ko a·dok gimikchin a·bachengataha ineba ua u·iatjolaha.

MOTHER app-ni  kamo bak dongpaanichi a·doko IMR aro MMR-ni batrikrikenganiko komiatnaba man·aha. “Da·alo, jaksirangchin gimikni data-rangko man·aiaha. Pilak nanggipa u·ina nanganirangko chimongna technology-an cholko on·aha aro iarangko nigrike kam ka·angna gita chingna cholba ong·aha,” ine ua agandapaha.

Dambeoni bi·sa an·pakgiparang a·doko bang·engani gimin aganengon, “Mesoksogipao, 10 percent-de dambeoni bi·sa an·pakgiparang, 30 percent-de bilsi 30-ni ning·o an·pakgiparang aro 40 percent-ara ma·gipa ong·na sikkugijagiparangni an·pakanirang donganiko chinga nika”.

“Chu·onga gita cha·a-ringani, an·seng-baljokani aro songadamo namroro-silroroatani programrang gimikko an·chingni mingsan chanchianio nangdimatna nanggen”, ine ua aganaha.  Bi·sa atchitaitaiatanio bilsi bangbang ong·gijani giminba chanchina nanganiko ua janapaha. “Iano, tangka-paisa jakkalani bidingrango me·chikrangko bak man·atanichisa an·ching chu·sokna man·gen”, ine ua agandapaha.

An·seng-baljokani a·bao kror 350 -ko sorkari botgen

A·dokni an·seng-baljokanina sanram biaprango gimikni gita namdapanirangko ra·bana gong kror 350 tangkako sorkari botenga ine skotong minister Pa Conrad K. Sangma da·al aganaha.

Iano chingna namen dal·a ra·biani gnang indiba a·dokni pilak sanram biaprangko namdapatna gita sorkari nangani kri kamrangkoba ka·ataha. “A·dokna gong 350 kror tangkarangko World Bank ra·chakaha, jerangkon sanram biaprangko namdapatani gimin jakkalanggen,” ine agane, IT-o nangchapgipa kamrangni giminba botaniko dakangjolgen ine ua u·iatjolaha.

“Telemedicine-na jakkaltogiparang an·chingo donggen… an·seng-baljokani a·bako aro technology infrastructure-ko chinga namdapatgen,” ine skotong minister assembly-o tom·ao jinmana aganaha.

An·chingni a·doko bang·a PHC-rang aro CHC-rang gnang jerangkon batanggimin bilsi 25-rangna kingkingan gital dakdaptaikuja, uarangko gital dakdapani gimin nangchape sorkari kamrangko ka·na a·bachengaha, ineba ua aganaha.

More articles

-->
-->

Latest article