29.9 C
Tura
spot_img

Re•baenggipa sal somoirango Sohra sin•rongbewalna bate sin•aniko chagrongna sia

Must read

Guwahati, July 16: A•gilsak gimiko sosibatgipa biap, Sohra (Cherrapunji) re•baenggipa sal somoirango namen sin•ani chagrongna sia ine poraie nigiparang u•iataha.

North-eastern Hill University (NEHU)-ni am•sandie nigipa dolrangni porae niani gitade, Sohra (Cherrapunji) jean namen ka•sinanina mingsingbegipa biap ong•achim, ia biap mikkangchi bilongbee sin•gekanirangko chagrongna mikkang inenba parakataha. Statistical Downscaling Model (SDSM)-ko jakkale poraie niani aro Second-Generation Canadian Earth System Model-ni data-o re•baenggipa bilsirangni  jamanchi sin•ani aro mikka bitchirang ga•akani barina sianiko nikna gita man•aha.

Advertisement

Sohra (Cherrapunji) ian Salgro Salaram jolo donggipa Meghalaya-ni chubegipa a•briarigipa biapni salgipengchipakni ku•choto donggipa ong•a. Jeni chuanin sagaloni 4823 feet mangni gita chuani ong•achim. Jeni batbewal sin•a ding•anirang, January (sinkari)-o 11.6 °C -oni August (ding•kari)-o 20.6 °C san ong•aiachim.

SDSM, ian jolo sin•a ding•aniko u•ina ba nina  jakkalgipa ong•a, jean global climate model (GCM) output-ko komiatna gita dakchaka. Ia method ba niamara, agansona man•gija mikka wachangani, ding•gekani ba sin•gekani dakgipa biaprango jakkalna namgipa ong•a.

Advertisement

North-Eastern Hill University-ni Physics Department-ni poraie nigipa dolrang, Raju Kalita, Dipangkar Kalita aro Atul Saxena maang, global climate model output-ko jolni gadangona komiatna SDSM-ko jakkalaha.

Poraie niani gitade, re•baenggipa sal somoirango wachi karini somoio mikka bitchirang ga•akanirang batgen aro sinkarini somoio bilongbee sin•anirang batnaba donga ine janapataha.

Am•sandie nianio man•ani gitade,  re•baenggipa salrango mikka bitchi ga•aksimsimani ong•naba donga aro sin•rongana bate sin•dugaani ong•naba donga ine chanchisoenga. Am•sandie nigiparangni aganani gitade, Sohra-o sin•karini somoio namen ran•krakbegipa kari ong•naba donga ine agansoenga.

“Ia ding•doani a•selara greenhouse gas aro balwao aerosol-ni jimmani a•sel ong•enga” ine am•sandie nigipa manderang parakataha.

Advertisement

1979 aro 2020 bilsirangni gisepo, Mean annual temperature, precipitation aro diurnal temperature range (DTR) porikkarangko ka•e niaha, jechin Sohra-ni karini gimin poraie nianirangko nikna manaha.

Sohra-o karini gimin poraie nianio nikani gita, Consecutive Dry Days (CDD) bilsiprako 0.54 salrangna barienga aro Consecutive Wet Days (CWD) bilsiprako 0.36 salni gita komiskaenga.

“Uni gimin, sin•kario chi man•ani komiskanaba donga. Indiba, banggija mikka wasimsimode,  ka•mao songdongenggipa manderangna jemangan Bangladesh-chipak ong•achim, uamangna chi ban re•ani ong•skanaba donga, maina ianoni mikka chi jokanggipa ua biapona jokanggipa ong•achim, ” ineba poraie ingipa manderang aganangaha.

Mikka waani dingtanganiko, April aro July jani gisepo aro October jao mikka jimbatronga ine nikna manaha.

Mikka waani komianiko Near Future (NF)-ni March aro August jarango nikna man•gen, Mid Future (MF)-ni September jao aro Far Future(FF)-ni somoirango nikna gita mangen. Indiba ua somoirangni January, February, November, aro December jarango on•tisa nambatkalaniko nikna gita man•gen.

Wachi kario mikka jimbee waaniko nikna man•gen. Mikka waani komianiko March, August aro September jarango nikna gita man•skagen.

Advertisement

Am•sandie nigiparangni nikani gita, ding•anirang japrakon on•tiprak barigen. Bang•bate barianiko January jao nikna gita man•aha jeon 2.6 oni 4.3 °C gita bariahachim. Ding•doani March jaoni baridape July jao ding•batskaachim aro September jaoni dipet ding•ani komiangskaachim. October jao ding•ani bariskae January jao ding•bate, March jaona sokahaode ka•sinskahaachim.

Mikkangchi Near Future, Mid Future, and Far Future-o japrako ding•doani barianiko nikna gita man•gen. Ia sin•kari aro wachi karirango sin•dugaani aro mikka jimbeaniko nikna gita man•gen.

Mikka waani gimin ma•sie ra•aniara Sohra-o songdongenggipa manderangna namen gamchatbea, maina mikka jimani gimin ma•sie ra•aniara game ge•e cha•gipa aro songo songdongenggipa manderangna an•tangtangko naljoke rakkina gitaba namen dakchakni ong•gen.

Na·simang ia video-koba nina man·gen:

Na·simang iakoba poraina man·gen: South Shillong Committee Khasi-Jaintia aro Garo-rangna 30% reservation-ko dabia, 27%-ko EWS-na

India A·songni Salgro Salaram A·dokni gitalgipa koborrangko ma·sina sikode na·simang hubnetwork.in,-oniko video-ko niangan baksa poraina man·gen.

Chingko ka·mao mesokgipa social mediarango jarikna man·gen:-

Twitter- twitter.com/nemediahub

Youtube channel- www.youtube.co

m/@NortheastMediaHub2020

Instagram- https://www.instagram.com/ne_media_hub

spot_img

More articles

spot_img
-->

Latest article